Είτε είσαι νέος στην τεχνολογία, είτε πωρωμένος gadgetάκιας, ενίοτε φτάνει στα χέρια σου μια συσκευή (music player, φωτ. μηχανή, κινητό, tablet, laptop, ultrabook, κλπ.) η οποία είναι εξοπλισμένη κατά 99,99% με μπαταρία Ιόντων Λιθίου (Lithium Ion). Παρακάτω θα διαβάσεις 4 μύθους για αυτές τις μπαταρίες, τους οποίους ακούς κάθε φορά που αγοράζεις συσκευή, αλλά στην πραγματικότητα είναι κατάλοιπα από την εποχή του Νώε (δηλαδή του Nokia με την εξωτερική κεραία).
Μύθος Νο1:
Να το φορτίζεις όλη νύχτα! Για να «στρώσει»!
Μέγας μύθος, και νούμερο 1 συμβουλή που ακούς από τον πωλητή μετά που θα σκάσεις το παραδάκι και θα πάρεις στα χέρια σου το μαραφέτι. Η πρώτη φόρτιση πρέπει να είναι συνεχόμενη και πολύωρη, για να «στρώσει» η μπαταρία. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει και αναφέρεται σε ξεπερασμένη τεχνολογία 10+ ετών.
Η μπαταρίες Ιόντων Λιθίου δεν χρειάζονται αρχική φόρτιση, ούτε πολύωρη, ούτε ολιγόωρη. Μπορείς να χρησιμοποιήσεις την συσκευή σου από το πρώτο δευτερόλεπτο που θα την βγάλεις από την κούτα. Όλες οι μπαταρίες Ι.Λ. έρχονται από το εργοστάσιο με κάποιο ποσοστό φόρτισης. Χρησιμοποιείς λοιπόν όση αρχική φόρτιση έχεις και μετά ξεκινάς κανονικά τις φορτίσεις, χωρίς κάποια ιδιαίτερη αντιμετώπιση.
Ο παραπάνω μύθος είχε βάση όταν ακόμα είμασταν στην εποχή των μπαταριών Νικελίου Καδμίου (NiCd) και Νικελίου Υδριδίου Μετάλου (NiMH), η οποίες όντως ήθελαν αρχική φόρτιση. Ακόμα και αν τύχει να αποκτήσετε σήμερα μια συσκευή με τέτοιου τύπου μπαταρία (πράγμα πολύ σπάνιο), οι περισσότερες, αν όχι όλες, πλέον έρχονται ήδη προ-φορτισμένες από το εργοστάσιο, οπότε και σε αυτή την περίπτωση τις χρησιμοποιείτε αμέσως.
Μύθος Νο2:
Πρέπει να αποσυνδέσεις την συσκευή από την πρίζα αμέσως μόλις φτάσει 100%.
Επίσης κοινός μύθος που κυκλοφορεί από στόμα σε στόμα και έχει επικρατήσει χωρίς να ισχύει. Ο μύθος αναφέρει ότι πρέπει να προσέχεις η φόρτιση να μην συνεχιστεί μετά που θα φορτίσει στο 100% η μπαταρία, γιατί υπάρχει πιθανότητα «υπερφόρτισης» και μείωσης της απόδοσης της μπαταρίας με τον καιρό. Απελπιστικά σενάρια μιλούν και για έκρηξη της μπαταρίας μετά από υπερβολική φόρτιση! Μπα… Αυτά έχουν πάψει να ισχύουν.
Οι μπαταρίες Ι.Λ. δεν κινδυνεύουν από «υπερφόρτιση» διότι είναι «έξυπνες». Διαθέτουν έξυπνα κυκλώματα τα οποία διακόπτουν την τροφοδοσία προς στην μπαταρία, μόλις αυτή έχει φορτίσει πλήρως. Δεν τίθεται λοιπόν θέμα μείωσης του προσδόκιμου ζωής ή κίνδυνος έκρηξης.
Για να μην παρεξηγηθώ, φυσικά και προτείνεται η αποσύνδεση του φορτιστή από την πρίζα και απ” το τηλέφωνο όταν τελειώσει η φόρτιση, αλλά για άλλους λόγους. Πρώτο λόγος, η εξοικονόμηση ενέργειας και σεβασμός στο περιβάλλον. Ναι, ο φορτιστής «ρουφάει» ρεύμα όταν είναι στην πρίζα, ακόμα και χωρίς να είναι συνδεδεμένος σε συσκευή. Άλλος λόγος είναι ότι μετά από υπερβολικά πολλές ώρες φόρτισης, υπάρχει και σχετικά υψηλή θερμοκρασία στην μπαταρία (και κατά συνέπεια στην συσκευή) και ως γνωστόν τα ηλεκτρονικά και οι υψηλές θερμοκρασίες δεν κάνουνε χωριό. Ακόμα και αυτό όμως είναι εξαιρετικά σπάνια επιβλαβές, και μπορεί να συμβεί μόνο σε περιπτώσεις όπου οι περιβαλλοντικές συνθήκες είναι ήδη ακατάλληλες, δηλαδή αν φορτίζεται το κινητό σας μέσα στην σάουνα ή στον φούρνο της γειτονιάς.
Γενικά αποφεύγουμε τις υπερβολές. Ούτε τρέχεις με άγχος να αποσυνδέσεις την συσκευή σου μόλις φορτίσει πλήρως, ούτε όμως την αφήνεις στην πρίζα για πολλές ώρες χωρίς λόγο.
Μύθος Νο3:
Να αποφεύγεις της ολιγόλεπτες φορτίσεις. Να κάνεις μόνο πλήρης φόρτιση.
Ο μύθος αναφέρει ότι οι μερικές φορτίσεις κάνουν ζημιά στην μπαταρία και θα πρέπει να αποφεύγονται. Θα πρέπει λοιπόν να φορτίζουμε την μπαταρία μέχρι το 100% και να μην την αποσυνδέουμε πριν φορτίσει πλήρως, γιατί αλλιώς θα της χαλάσουμε τα κέφια. Ζονγκ!
Για την ακρίβεια οι μπαταρίες Ι.Λ. προτιμούν την μερική φόρτιση από την ολική, και θα καταλάβετε το γιατί. Το προσδόκιμο ζωή τους, εξαρτάται από το πόσους πλήρεις “κύκλους φόρτισης” θα «υποστούν» στην ζωή τους. Γι αυτό και πιθανόν να έχετε ακούσει ή διαβάσει ότι οι μπαταρίες αυτές έχουν διάρκεια ζωής π.χ. 3000 κύκλους φόρτισης (charge circles).
Όταν λέμε «κύκλους φόρτισης» εννοούμε προσθετική φόρτιση μέχρι να συμπληρωθεί το 100%. Αυτό επομένως δεν σημαίνει ότι κάθε φορά που φορτίζουμε την μπαταρία μας, της αφαιρούμε και ένα κύκλο φόρτισης. Μπορούμε να φορτίσουμε 50% σήμερα, να χρησιμοποιήσουμε την συσκευή μας, και αύριο να φορτίσουμε πάλι άλλα 50% και να τα χρησιμοποιήσουμε. Τότε θα έχουμε σπαταλήσει ένα κύκλο φόρτισης.
Φυσικά και η μπαταρία κάποτε θα χάσει την αρχική της δύναμη, και θα αποδίδει λιγότερο. Αυτό όμως θα συμβεί έτσι κι αλλιώς και δεν επηρεάζεται από την συχνότητα και το ποσοστό φόρτισης την κάθε φορά. Φορτίστε άφοβα και όποτε θέλετε και έχετε ανάγκη τις μπαταρίες σας.
Μύθος Νο4:
Σπατάλησε μέχρι και το τελευταίο watt και μετά φόρτισε την μπαταρία!
Ο παραπάνω μύθος ήταν πραγματικότητα για τις μπαταρίες βασισμένες στο Νικέλιο, οι οποίες είχαν το λεγόμενο «Memory effect». Με λίγα λόγια, αυτές οι μπαταρίες μείωναν με τον καιρό την χωρητικότητά τους εάν δεν τις φόρτιζες με πλήρεις εκφορτίσεις-φορτίσεις. Έπρεπε να εξαντλείς κάθε φορά την μπαταρία πριν να αρχίσεις να την φορτίζεις.
Τα παραπάνω ανήκουν στο παρελθόν και οι σύγχρονες μπαταρίες Ι.Λ. δεν πάσχουν από κανένα είδος “memory effect” και δεν χρειάζονται πλήρεις εκφορτίσεις. Για την ακρίβεια, σε αυτές τις μπαταρίες συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Η πλήρης εκφόρτιση έχει καταστροφικές συνέπειες για τα ιόντα της μπαταρίας, και πρέπει να αποφεύγεται. Συγκεκριμένα, πρέπει πάντα να υπάρχει κάποια ποσότητα φόρτισης, γιατί διαφορετικά μπορεί να γίνει ζημιά στο σύστημα προστασίας που έχουν αυτές οι μπαταρίες ( προστασία από “υπερφόρτιση” κ.α.). Οι συχνές και πλήρεις εκφορτίσεις μπορεί να θέσουν την μπαταρία σε κατάσταση “βαθιάς εκφόρτισης” (deep discharge) και να επηρεάσουν τους χρόνους φόρτισης και την διάρκεια ζωής της μπαταρίας.
Γενικά λοιπόν δεν αφήνουμε την συσκευή να «κλείσει» από μπαταρία πριν την φορτίσουμε, διότι έχει το αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό που υποστηρίζει ο μύθος. Οι μερικές φορτίσεις είναι προτιμότερες για μια μπαταρία Ι.Λ. και βοηθούν στο να διατηρεί υψηλούς ρυθμούς φόρτισης και αποδοτικότητας.
Οι παραπάνω μύθοι είναι κατάλοιπα μια εποχής που έχει περάσει, και θα πρέπει πλέον να «περάσουν» και αυτοί, στο χρονοντούλαπο της ιστορίας.
